Bijbelverhalen

Bijbelse vertellingen structureren hoe wij geschiedenissen percipiëren. Hoe processen van betekenisvorming gestalte krijgen. En uiteindelijk hoe een geschiedenis wordt verteld. En dan hoeft er niet eens sprake te zijn van letterlijke beïnvloeding. Het skelet van deze oerverhalen bestaat in verwantschap, in huwelijken, in nakomelingen en nalatenschappen, in macht en bezit, in recht en onrecht, in vijandschap, en in verzoening.

Dat, en niet te vergeten het vertellen in prachtige, beeldende, en eenvoudige termen, rechtvaardigt dat wij het er keer op keer over hebben en blijven hebben. Misschien is dat wel mijn roeping en in ruimere zin die van onze gemeente! Dat we eenvoudigweg die oude verhalen blijven vertellen. Niet als moralistische illustraties bij hoge normen en waarden. Niet als praatjes bij een idee van goed en kwaad. Niet als verhaaltjes die concretiseren en normeren. In werkelijk grote verhalen berust een experimenteel potentieel van mogelijke levens. Ze brengen zo dilemma’s dichtbij die horen bij zware beslissingen op momenten dat het er werkelijk op aan komt.

Juist daar hebben deze verhalen een grote betekenis. Want in allerlei alledaagse zaken oefenen we ons, tot vervelens toe. Basale handelingen als lopen, praten, eten. Maar ook: schrijven, lezen, rekenen. En: autorijden, een vergadering leiden en een financiële planning maken. Ja, waarin oefenen we ons niet en blijven we ons oefenen om het goede te doen en na te laten wat niet goed is.

Dat roept de vraag op: hoe oefenen we ons in wat van werkelijk doorslaggevende betekenis is? Het overkomt ons maar een enkele keer in ons leven. We worden er vaak niet eens op afgerekend als we op cruciale momenten niet de juiste beslissing hebben genomen. Het geldt eerder andersom: mensen blijken, als zij wel de goede beslissing nemen, tot grootse dingen in staat.

Verhalen zijn in die zin, naast nog zoveel meer, oefenplekken voor het nemen van dergelijke beslissingen.

Martijn Junte