De zin van het leven

DE ZIN VAN HET LEVEN

Tijdens DocFeed, het documentaire festival dat Eindhoven rijk is, zag ik ‘The meaning of life’ van de jonge filmmaker Lars Konings. Een keur van mensen wordt gevraagd naar de zin van het leven: winkelende mensen, jonge en oude mensen, filosofen. Ze geven verschillende antwoorden, die ik graag met u doorneem. Ze zetten aan het denken.

1. Het leven heeft geen zin. Niet geheel toevallig wordt dit antwoord gegeven door mensen die de indruk maken ook niet veel zin in het le-ven te hebben.
2. Het leven heeft zeker zin. Wat is anders het nut van geboren worden en dood gaan? De mens is eindig, heeft daar weet van en dus moet het leven wel zin hebben.
3. Wat voor jou de zin van het leven is moet je helemaal zelf weten. Dat is voor iedereen iets anders.
4. De zin van het leven is dat je ervan geniet. Maak wat van je leven. Je hebt je geluk in eigen hand. Feesten en vakantie houden, zoveel mogelijk doen waar je zin in hebt – dat maakt het leven de moeite waard. Volgens de Belgische psychiater Dirk de Wachter, die in de do-cumentaire aan het woord komt, heerst er in onze individuele samenle-ving welhaast een dwang om gelukkig te zijn. Mensen troeven elkaar af in het gelukkig zijn. “Mijn kinderen hebben allemaal gestudeerd, mijn kleinkinderen zijn allemaal hoogbegaafd, mijn auto is het grootst en het mooist en ook het duurst, en mijn hond kan de knapste kunstjes doen.” We moeten autonoom ons eigen geluk maken. Een variant daarvan is dat we niemand anders nodig hebben. “Ik heb altijd veel te doen. Ik red mezelf wel, en als ik te oud word om zin in het leven te hebben wil ik er zelf een eind aan kunnen maken op het moment dat ik zelf kies.”

De Wachter vindt dat hij veel te veel werk heeft. Volgens hem ligt dat aan een overdreven concentratie op geluk. Hoewel we het, in onze westerse maatschappij, over het algemeen goed hebben, kunnen we steeds moeilijker omgaan met de lastigheden van het leven. Er is nau-welijks ruimte om óngelukkig te zijn. Dat accepteren we niet meer, omdat gelukkig zijn het ultieme doel lijkt van ons bestaan. Maar, zegt De Wachter, het leven IS soms gewoon lastig. Dromen komen niet altijd uit. En over tegenslag en verdriet kun je niet praten. Daar hebben men-sen geen tijd voor. Als je je misère deelt via social media, bijv. op Facebook, krijg je al gauw een smiley. Dat beurt niet echt op. Een arm om je schouder is er online ook niet bij. En dus wordt ongelukkig zijn gepsychiatriseerd en zijn er lange wachtlijsten in de geestelijke ge-zondheidszorg. De zin van het leven is dan ook om van tijd tot tijd on-gelukkig te kunnen zijn.

En hierna werd de documentaire echt interessant. We zagen een jonge, alleenstaande vrouw, die door omstandigheden niet kon werken. Toch ging ze er elke dag op uit met haar kippen en konijnen. We zien haar haar huisdieren in kooien doen en in de auto laden. Ze laadt ze weer uit bij verzorgingshuizen met demente bejaarden. Met een kip of een konijn op schoot klaren de mensen zichtbaar op. De zin van het leven bestaat er voor deze jonge vrouw uit om voor een ander van betekenis te zijn.

5. Het laatste antwoord: de zin van het leven is om zinvol te zijn. Zinvolheid heeft te maken met voor anderen zorgzaam zijn. En het mooie is dat we daar gelukkig van worden..

Ds. Sigrid Coenradie

PS Ik heb documentairemaker Lars Konings gevraagd om zijn docu-mentaire bij ons in de kerk te laten zien, zodat we er over kunnen pra-ten. Een datum zal in het komende nummer van VO vermeld staan.