PAASEIEREN

Lege, gebroken eierschalen. Met binnenin gedetailleerde tekeningen in fijne zwarte lijnen. Huisjes, palmbomen, wolken, vogels, water. Mensen om een voetbalveld of een open plein in het midden. Huizen en bomen die door paden met elkaar verbonden zijn. 

Gedetineerden tekenden zo ooit hun dromen over een stad van vrede, in een kunstproject begeleid door Folly Hemrica (toen justitiepredikant). Wat een behoedzaamheid en vaste hand moet dit gevraagd hebben. Wat een geduld heb je nodig, wat een doorzettingsvermogen – hoeveel eierschalen braken al tekenend helemaal kapot, voordat er eentje lukte?

Het voelt als een enorm contrast: die droom van een stad van vrede in een broze eierschaal, in een weinig fijnzinnige, harde omgeving zoals een gevangenis, met stenen muren, stalen deuren en onverwoestbaar meubilair. Een plek die eerder je onvrede wakker roept en versterkt dan je vredelievendheid.

Maar op zo’n plek is het misschien des te belangrijker om naar die droom van vrede te vragen. Om juist op zo’n moment in je leven – als je vastzit, vastgelopen bent – te vragen naar een verlangen naar vrede. Is dat er? Hoe ziet die vrede eruit? Kun je je die vrede verbeelden? Hoe kun je dat verlangen naar vrede voeden?

Deze tekeningen stonden ooit op de kaarten van de jaarlijkse Paasgroetenactie van de Protestantse Kerk. Kerkbezoekers kunnen deze kaarten, met een groet, aan gedetineerden sturen.

Voor mij zijn dit echte paaseieren.

Omdat hier iets nieuws groeit op een gebroken bodem. Omdat die stad van vrede verrijst in een gebroken schaal. Omdat hier verlangen uit spreekt om een nieuwe weg in te slaan en de hoop dat dat kan: dat er op een weg die vastloopt tussen muren toch een doorgang blijkt te zijn, dat door alle scherven heen een nieuw begin mogelijk is.

Tegelijk maken die eierschalen zo voelbaar duidelijk hoe kwetsbaar dat verlangen, die hoop en zulk ontluikend nieuw leven zijn. Knijp even iets te hard, per ongeluk of expres, en het ligt helemaal in scherven.

Die fragiliteit die is voor mij ook met Pasen verbonden. Ik vind het moeilijk om me opstanding, ook de opstanding van Jezus, in de eerste plaats als een triomfantelijk gebeuren voor te stellen. Met trompetgeschal en een overwinningsvlag.

Nu blijft het precieze hoe en wat van de opstanding van Jezus een mysterie. De evangeliën in de Bijbel vertellen er eigenlijk niets over. Er is sprake van een geopend graf waar de sluitsteen voor weggerold is, van een leeg graf waar alleen nog de doeken in liggen waar Jezus in gewikkeld was. Er wordt verteld dat Jezus is opgewekt, er zijn verhalen van mensen die Jezus als levende gezien hebben, na zijn dood. Maar de kern blijft een geheim, waar we omheen cirkelen. Waar we soms iets van zien en van ervaren.

Ik moet ook denken aan wat dichter Willem Barnard schrijft in zijn gedicht ‘Paasmorgen’. Dat begint zo: ‘Met een van uw beide benen staat gij nog in het graf…’ Zijn dochter Renata en Folly Hemrica, die Barnard ook goed kende, zeggen hierover: ‘Alsof de verrijzenis ‘werk in uitvoering’ is. De dood is overwonnen, maar er moet ook nog heel wat gebeuren! Opstanding is bij Barnard altijd ‘in wording’, misschien zoals het kiemen van het graan, een beeld dat hij aan het eind van dit gedicht gebruikt.’

Esther van der Panne

Kijk voor beelden van de ‘Stad van vrede’ in een eierschaal (en andere kunstprojecten) op follyhemrica.nl en kies ‘kunstprojecten’.