Een kind van onze tijd

Onlangs hoorde ik een predikant in een podcast zeggen: ‘De hele Bijbel gaat over het verlangen naar en het komen tot vrijheid. En alle verhalen er omheen zijn niets anders dan een uitleg van dit thema.’ Verhalen over uit slavernij of ballingschap verlost worden, over de vrijheid die God voor elk mens bedoeld heeft, verhalen over Jezus die ons geleerd heeft dat Goddelijke vrijheid dwars door tijd en dood heen blijft bestaan.

Oratorium

Hoe belangrijk vrijheid en acceptatie van onze medemens is en dat we dit voortdurend aan elkaar moeten vertellen, ervoer ik een paar jaar geleden toen ik tijdens een internationaal muziekfestival als koorlid een indrukwekkend muziekstuk uitvoerde. Het was het oratorium A Child of our Time gecomponeerd door Michael Tippett. Het werk is geschreven naar aanleiding van de Kristallnacht van november 1938. Tippett was geschrokken van de blinde haat, van expansiedrift, van leiders die menigten opruien en bevolkingsgroepen als zondebok neerzetten.

Het is een overweldigend stuk met thema’s als werkeloosheid en armoede, vreemdelingenhaat, een moeder die huilt om haar omgekomen zoon, menigten die in woede ontsteken. Maar het gaat ook over het verlangen naar vrede, hoop op redding, uitzien naar en thuiskomen in het beloofde land. Het oratorium heeft hetzelfde raamwerk als de Mattheus Passion, waarin aria’s worden afgewisseld met koorstukken en koralen. Alleen zijn de koralen vervangen door spirituals. Het is de moeite waard om deze spirituals eens te beluisteren omdat ze je tot diep in je ziel raken.

Oversteken naar dat land van de Heer

Wat me tijdens het zingen opviel was dat de inhoud en de teksten verre van verouderd waren. De kleine man die in zijn eentje de strijd tegen onrecht aangaat, dictators die met harde hand regeren en teksten als: ‘Ze pikken onze banen in, sluit de grenzen, ze horen hier niet thuis, de wereld wordt donkerder, pogroms in het Oosten, lynchpartijen in het Westen, Europa staat in brand, blijft het kwaad dan altijd zegevieren? Ik heb geen geld, hoe moet ik mijn kinderen voeden? Hoe kan ik ze troosten als ik er niet meer ben?’

Er is sinds de Tweede Wereldoorlog niet veel veranderd. We zijn allen kinderen van onze tijd en zullen onze verantwoordelijkheid naar elkaar en de ander moeten nemen. Jaar in jaar uit moeten we blijkbaar blijven beseffen hoe kostbaar en kwetsbaar vrijheid is. A Child of our Time biedt alvast een hoopvolle weg, gelukkig. ‘De eenvoudigen van geest zullen zegevieren, er is groeiende hoop, er ligt een paradijs voorbij deze woestijn, stromende wateren vernieuwen de aarde, het wordt lente.’ Of in de woorden van het slotlied Deep River:

Diepe Rivier,
Mijn huis is aan gene zijde van de Jordaan
Diepe Rivier,
Heer, ik wil oversteken naar dat land.
O kinderen! O willen jullie niet gaan
naar dat feest van het evangelie, dat beloofde land?
Het land waar alles vrede is?
Ga de hemel binnen en neem mijn plaats
en werp mijn kroon aan Jezus’ voeten neer.

Diepe rivier,
mijn huis aan gene zijde van de Jordaan.
Ik wil oversteken naar dat land Heer!