De smaak van de stilte – 12 maart 2017
Geschreven door Martijn Junte
De bezinningsdienst van 12 maart 2017 is gewijd aan het boek De smaak van de stilte van Bieke Vandekerckhove. Zij kreeg op negentienjarige leeftijd de diagnose ALS: een ongeneeslijke spierziekte. Ze was net ambitieus begonnen aan haar studie psychologie. Wat doe je dan? Wat doe je met de korte tijd die je nog rest?
Ze kiest intuïtief voor een verblijf in het Benedictijnss Sint Liobaklooster. Ze leert er de spiritualiteit van de stilte kennen en het psalmgebed. Dan blijkt haar ziekte in remissie. Ze noemt het een variant op de goed nieuws-slecht nieuws mop. De ziekte was stilgevallen, maar kan elk moment weer de kop op steken. Bovendien moet ze met de impact op haar lichaam een nieuw leven opbouwen.
Later maakt Bieke kennis met de stiltetraditie van de zen bij Ton Lathouwers. Die kennismaking is, net als eerder die met de benedictijnse spiritualiteit, beslissend. ‘De benedictijnse spiritualiteit en het zenboeddhisme zijn de twee longen geworden waarmee ik adem.’ Op 7 september 2015 overleed Bieke Vandekerckhoven, 46 jaar oud, aan de gevolgen van haar ziekte.
In haar boek De smaak van de stilte: Hoe ik bij mezelf ben gaan wonen doet ze verslag van haar ervaringen onderweg in een leven met grote beperkingen. Ze vertelt over de moeilijkheden zonder zelfmedelijden. Ze ontdekt een andere schoonheid, waarvoor, door haar beperkingen, ruimte komt in de zintuigen. Verder analyseert ze scherp hoe mensen enerzijds gemakkelijk etiketten plakken en onderscheid maken, en anderzijds die scheidingen weg kunnen vallen waar verbinding ervaren wordt, waar ruimte is voor vriendelijkheid en compassie. In de dienst lezen we het hoofdstuk: mijn woestijn, dat via de link te bekijken is.
De bezinningsdiensten zijn een eigen liturgische vorm van de RG Eindhoven. Ze worden daar sinds 2014 een aantal maal per jaar gehouden. We zitten in een kring rond een kaars. We openen en sluiten het samenzijn met het reciteren van een psalm. We zingen een enkel lied. We bidden samen het gebed van barmhartigheid, dat ontleend is aan de boeddhistische metta mudra.
In deze sobere vorm ontstaat ruimte voor bezinning op een maatschappelijk onderwerp. Vaak is er iemand die vanuit zijn persoonlijke ervaring het thema verteld. Helena van Engelen vertelde over haar inzet voor weeskinderen in Peru (Kuychi). Hub Rutijna sprak over militairen in uitzendingen. Paul Rötschke over zorg voor jongeren met plannen voor zelfmoord (voormalige Stichting Michaelson). Andere keren is er geen spreker, maar lezen we een tekst, zijn samen stil en delen aan het slot op een gepaste wijze onze ervaringen.
