Huisdieren in de bijbel

De meest in de Bijbel voorkomende dieren zijn geen huisdieren, maar zogenaamde landbouwhuisdieren. In de Bijbel komen vaak het schaap, het paard, de geit, de ezel, de vis, het lam, de kameel en de duif voor.

Wilde dieren komen ook vaak voor in de Bijbel: de leeuw en de slang zijn de meest genoemde. Wilde dieren in de Bijbel zijn altijd bedreigend voor mensen. Mensen en wilde dieren gaan vooralsnog niet samen is de boodschap.

Vegetarische toekomstperspectief van Jesaja 11

Idyllisch is daarom het – strikt vegetarische – toekomstperspectief dat Jesaja 11 schetst van een nieuwe aarde:

Dan zal een wolf zich neerleggen naast een lam, een panter vlijt zich bij een bokje neer; kalf en leeuw zullen samen weiden en een kleine jongen zal ze hoeden. Een koe en een beer grazen samen, hun jongen liggen bijeen; een leeuw en een rund eten beide stro. Bij het hol van een adder speelt een zuigeling, een kind graait met zijn hand naar het nest van een slang. Niemand doet kwaad, niemand sticht onheil op mijn heilige berg. [Jesaja 11:6-9, NBV]

Uiteindelijk zouden mensen zelfs moeten kunnen samenleven met voormalig wilde dieren. Maar de natuur is wild, de natuur moet getemd door de mens. Die getemde natuur zien we terug in onze huisdieren.

Huisdieren anno 20^e eeuw

Huisdieren: het zeer gewaardeerde gezelschap van onze tijd. Huisdieren brengen gezelligheid en daarom krijgt het dier meer waardering dan ooit. Let wel: het getemde dier. Maar de plaats die dieren hebben in onze maatschappij – met belangenverenigingen en politieke partijen die het welzijn van dieren hoog opnemen – is wel iets van de recente geschiedenis. In de zeventiende eeuw dacht men bijvoorbeeld nog dat dieren ‘zielloos’ waren en dat ze geen pijn konden ervaren.

Geen huisdieren in de Bijbel

Nu het dier zo belangrijk is geworden vragen gelovigen zich af of er in de Bijbel ook uitspraken te vinden zijn over (de omgang met) dieren. Vooral omdat de liefde voor dieren soms heel ver gaat, en we onze huisdieren menselijke eigenschappen toeschrijven. Maar in de Bijbel kom je eigenlijk geen huisdieren tegen. In het deuterocanonieke boek Tobit komt nog wel een hondje voor dat met zijn baas op reis gaat. Het noemen van een dergelijk huisdier is wel een echte uitzondering.

Getemde dieren hebben in bijbels tijden vooral een nuttige en dienstbare functie. Het is vee: het vormt het kapitaal van de eigenaar en heeft een voorzienende functie. Het zijn geen huisdieren voor de gezelligheid. Zelfs de dieren die altijd zo gezellig worden afgebeeld in de stal bij de geboorte van Jezus waren geen huisdieren, maar was gewoon vee.

Dieren maken deel uit van het gewone leven. In de vorm van huisdieren geven ze gezelligheid. Er is iets in dieren dat ons ontspant. Mensen zijn dol op hun huisdieren. En wat te denken van de talloze honden- en kattenfilmpjes op internet: mensen krijgen er geen genoeg van. Dat het omgaan met dieren onze gezondheid en ons geluksgevoel positief beïnvloedt is wetenschappelijk aangetoond. Het gezelschap van dieren heeft waarde.

Werelddierendag

Onze compassie met dieren kreeg officieel vorm in werelddierendag. Werelddierendag wordt gevierd op 4 oktober. Dat is de sterfdatum van de heilige Fransiscus van Assisi, patroonheilige van dieren (en planten).

Dat de huidige paus Franciscus zich heeft vernoemd naar deze heilige Franciscus – de beschermheilige van dieren – is uiteraard een bewuste keuze. De naam past bij wat deze paus uitdraagt. Namelijk vriendelijkheid en compassie voor alle levende wezens, zoals ook Jezus dat uitdroeg. Het past bij deze tijd: mededogen met àlle levende wezens, dus ook met dieren. Want onze dieren tellen mee.